Plan rozwoju i działalności Muzeum Regionalnego w Bełchatowie w latach 2024-2028
PROGRAM DZIAŁANIA
MUZEUM REGIONALNEGO W BEŁCHATOWIE W LATACH 2024-2028
1. Wprowadzenie
Program działalności Muzeum Regionalnego w Bełchatowie obejmuje plan działań oraz zasad do jakich działania te będą się odnosiły w latach 2024-2028. Zakłada równomierny rozwój we wszystkich sferach aktywności instytucji z położeniem akcentu na rozwój tych dziedzin, które sprawią, że Muzeum w dalszym ciągu będzie instytucją w pełni zaspokajającą oczekiwania społeczne, instytucją nowoczesną, przyjazną, potwierdzającą swój istotny status w systemie ochrony dziedzictwa kulturowego regionu, a także żywym centrum kultury, edukacji i nauki.
Teraźniejsze realia to postrzeganie muzeum jako ośrodka dbającego o trwałość tradycji i zachowanie posiadanego dziedzictwa, równocześnie prezentowanie kultury i sztuki otwartych na odbiorcę. Muzeum Regionalne w Bełchatowie to miejsce, które przyjmuje zasadę otwartości wobec zróżnicowanego odbiorcy. Równolegle poszerzające zbiory
o kolejne eksponaty, prowadzące działalność edukacyjną, wydawniczą i wystawienniczą, podejmujące działania spoza katalogu muzealnych tradycji, jak np. wyjście do odbiorcy
w przestrzeni publicznej. Konieczność rozwoju współczesnego muzeum, a co za tym idzie wykorzystanie multimediów i technik informatycznych nie zdominuje eksponatów muzealnych i autentycznej przestrzeni.
2. Podstawowe informacje o Muzeum
Muzeum jest samorządową instytucją kultury, której organizatorem jest Miasto Bełchatów, które zapewnia środki niezbędne do utrzymania i rozwoju Muzeum. Podstawowymi aktami prawnymi definiującymi rolę, zadania i zasady funkcjonowania Muzeum Regionalnego w Bełchatowie jest Ustawa o Muzeach z 1997 roku oraz Statut Muzeum Regionalnego z 2016 roku uchwalony przez Radę Miasta w Bełchatowie w dniu
23 marca 2016 roku.
Muzeum Regionalne w Bełchatowie mieści się w XVIII-wiecznym Dworze Olszewskich, który jest jego siedzibą i jest wpisany do rejestru zabytków prowadzonego przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków.
Muzeum obejmuje zasięgiem swego działania obszar regionu bełchatowskiego
ze szczególnym uwzględnieniem Miasta Bełchatów. Muzeum gromadzi zbiory z zakresu archeologii, etnografii, historii, w tym regionalnej, historii sztuki, dla których prowadzi księgi inwentarzowe. Muzeum zapewnia zgromadzonym zbiorom opiekę konserwatorską
i naukową. Zbiory powiększane są dzięki zakupom i darom w liczbie kilkudziesięciu numerów inwentarzowych rocznie. Ponadto prowadzi pracownię naukową, w której znajdują się książki, czasopisma, prace naukowe dotyczące regionu. Funkcjonuje gabinet numizmatyczny, w którym raz na kwartał ma miejsce wystawa numizmatyczna. Na program wystawienniczy składają się ekspozycje prezentowane w dwóch galeriach.
Muzeum prowadzi szeroko zakrojoną działalność edukacyjną i kulturalną organizując warsztaty, wykłady, lekcje muzealne. W ramach działalności kulturalnej, przede wszystkim organizuje pikniki historyczne, koncerty oraz spotkania z twórcami.
3. Misja
Istota misji zakłada, że Muzeum, nie zaniedbując głównych zadań statutowych wybiegać będzie poza funkcje tradycyjnie przypisywane muzeom regionalnym. Obecnie bardzo mocno akcentowane jest to, że muzeum powinno się angażować społecznie.
Stąd dziedzictwo materialne i niematerialne jako kluczowy obszar działalności muzeum, określając jego działanie i funkcje, traktowane jest jako środek, a nie tylko cel misji współczesnego muzeum regionalnego. Celem bowiem jest służenie lokalnej społeczności zarówno poprzez zachowanie przejawów jej historii jak i zaangażowania społeczności lokalnej, mierzenie się z jej problemami i sprostanie jej oczekiwaniom. Zatem muzeum stawia sobie za cel inicjowanie i patronowanie wielu inicjatyw kulturalnych stając się swoistym i żywym centrum kultury, sztuki i nauki. Muzeum to miejsce, w którym odbiorca świadomie doświadcza dziedzictwa i historii będąc uczestnikiem kultury.
4. Działalność merytoryczna
działalność wystawiennicza i wydawnicza
Wystawy stałe są główną atrakcją muzeum regionalnego w Bełchatowie i obejmują historię Bełchatowa, wnętrza dworskie, salonik tradycji niepodległościowych, bełchatowskie rzemiosło, pradzieje regionu, sztukę ludową. W muzeum, kilka razy w ciągu roku, realizowane są również wystawy czasowe o różnorodnej tematyce. Ekspozycje przygotowywane są zarówno ze zbiorów własnych muzeum oraz innych muzeów, ośrodków kultury i kolekcji prywatnych. W planach jest również wdrożenie wystaw zewnętrznych
na terenach zielonych wokół muzeum. Cykliczna organizacja wystaw plenerowych oprócz wyjścia do odbiorcy poza mury muzeum ma na celu udostępnianie mieszkańcom możliwości bezpłatnego korzystania z kultury i kreowania potrzeby kontaktu ze sztuką i historią regionu.
Muzeum Regionalne w Bełchatowie prowadzi również działalność wydawniczą związaną nie tylko z wystawami czasowymi i stałymi w muzeum, ale także publikuje opracowania dotyczące historii regionu. Planowana są również publikacje artykuły pracowników muzeum w regionalnych informatorach samorządowych odnoszące się
do ciekawych wydarzeń historycznych w poszczególnych gminach na terenie powiatu bełchatowskiego (Bełchatów, Kluki, Rusiec, Szczerców, Zelów).
działalność naukowa, kulturalna i edukacyjna
W zakresie gromadzenia zbiorów i działalności naukowo-badawczej poszukiwane będą nowe muzealia zgodne z profilem zbiorów muzeum drogą zakupów i darów. Kontynuowane będzie tworzenie i poszerzanie zbiorów numizmatycznych, militarnych, regionaliów, etnograficznych, archeologicznych. Prowadzone będą również kwerendy, ewidencjonowanie muzealiów, badania – archeologiczne i etnograficzne z udziałem pracowników w szkoleniach i obozach naukowych. Planowana jest dalsza digitalizacja zbiorów i zwiększenie dostępności do cyfrowych zasobów poprzez ogólnodostępną platformę.
W realizacji programu kulturalnego i edukacyjnego akcent zostanie położony
na stosowanie kompleksowej oferty edukacyjnej obejmującej zróżnicowaną strukturę mieszkańców. Program ten obejmował będzie zajęcia dla grup przedszkolnych i szkolnych, dla rodziców oraz seniorów, niepełnosprawnych. Oferta edukacyjna będzie poszerzona
o nowe tematy i zagadnienia.
Inną formą tej działalności będą wykłady otwarte i spotkania z badaczami, na których uczeni o nierzadko wybitnym dorobku, z ośrodków akademickich i naukowych w całej Polsce przedstawią w naukowej i popularnonaukowej formie wyniki swoich badań.
Muzeum Regionalne w Bełchatowie będzie aktywnym uczestnikiem w różnych wydarzeniach, o charakterze patriotycznym i rocznicowym, organizowanych m.in. przez Miasto Bełchatów. Muzeum będzie również rozszerzać współpracę z instytucjami, szczególnie muzeami, bibliotekami, placówkami oświatowymi i domami kultury oraz istniejącymi organizacjami pozarządowymi, aby wykorzystać potencjał społeczny dla osiągnięcia wspólnych celów, z zachowaniem odrębności poszczególnych instytucji i przypisanych
im zadań.
Do stałej oferty wprowadzone zostaną również tematyczne spacery po mieście
i wyjazdy historyczne dla różnych grup wiekowych.
5. Działalność inwestycyjna
Program muzeum zakłada optymalne wykorzystanie dotacji podmiotowej
oraz aktywne poszukiwanie i pozyskiwanie dotacji celowych na realizację zadań, przedsięwzięć programowych. W celu zapewnienia dodatkowego finansowania działalności programowej i statutowej Muzeum, należy podjąć działania zmierzające do dywersyfikacji źródeł dochodu i pozyskiwania finansowania zewnętrznego.
Realizowane i planowane wspólnie z organizatorem instytucji inwestycje będą służyć podniesieniu atrakcyjności muzeum i jego oferty. Ważnym czynnikiem wdrażania poszczególnych inwestycji będzie zachowanie odpowiedniego balansu między wydatkami,
a możliwymi przychodami wynikającymi z ich realizacji.
6. Działalność promocyjna
Niezbędne jest podjęcie działań, które poprzez kreatywną działalność muzeum, zwiększą jego atrakcyjność i dotrą do szerokiego kręgu odbiorców. Jednym z podstawowych kroków powinna być zwiększona aktywność w social mediach, zgodna ze współczesnymi trendami.
Główny wysiłek marketingowy należy skoncentrować na kanale, za pośrednictwem którego największa liczba osób mogłaby poszukać informacji o ofercie muzeum, czyli Internecie. Za wyborem tego kanału jako podstawowego narzędzia przekazywania informacji, przemawiała nie tylko jego dostępność, ale również niskie koszty, w porównaniu do innych narzędzi marketingowych.
Warto także rozważyć internetową wersję „Ankiety badania satysfakcji odwiedzających”. W tej wersji odpowiadano by na pytania, zaznaczając na skali oceny swój poziom zadowolenia z oferty oraz ewentualne uwagami i propozycje.